Teraryum son yıllarda hayatımıza ışık hızı ile giren güzelliklerden biri. İsmi Latince kökenli olup anlamı toprak ve akvaryum kelimesinden geliyor (terra: toprak, arium: akvaryum).
Öncelikle teraryum nedir?
En genel tanımı ile teraryumlar minyatür ekosistemlerdir. Bir fanus içerisinde seçtiğiniz bitkilerle oluşturduğunuz minik bir bahçedir. Bahçe ama maalesef bu bahçelerde her bitkiyi yetiştiremiyoruz; teraryum yapımında sukulent, kaktüs gibi seçenekleri değerlendirmelisiniz.
Seçeneklerim sınırlı diye hiç üzülmeyin. Çünkü bu iki çeşit bitkinin o kadar farklı cinsleri var ki gördüğünüzde gözlerinizden kalpler çıkabilir!
Tek bir modelden ziyade binlerce tasarımı bulunan teraryumu isterseniz çok kolay bir şekilde kendiniz de tasarlayabilirsiniz.
🪴 Teraryuma en çok yakışacak sukulent çeşitleri Muhiku’da! Muhiku’nun birbirinden şık sukulent sukulent aranmanjlarıyla evde kendi teraryumunuzu kolaylıkla hazırlayabilirsiniz. Eğer teraryum hazırlamak için vaktiniz yoksa bu sukulent aranjmanlarını şık saksılarıyla sergileyebilir ya da sevdiklerinize armağan edebilirsiniz.
Teraryumlar bu kadar sevilince, süs malzemesi olarak da marketlerde ve çiçekçilerde bin bir çeşit obje bulabilmemiz uzun sürmedi. Saksıda bitki büyütmek gibi düşünün; bodur bitkiler ve Yüzüklerin Efendisi serisinin Hobbit evlerini andıran şirinlikte odunlar. İçerisine ister unicorn gibi objeler ekleyebilir, dilerseniz deniz altı yaşamı gibi tasarlayıp deniz yıldızı ekleyebilirsiniz.
Her teraryum komik olacak diye bir kaide tabii ki yok. İstediğiniz şekilde fanus seçebilir; oldukça zarif, klas bir model de tasarlayabilir veya seçebilirsiniz. Dekorasyon tarzınıza uygun bir model bulacağınıza eminiz.
Teraryum Tarihçesi
Teraryum fikri, 19. yüzyılın ortalarında popüler hale geldi. Ancak, modern teraryumların kökenleri 1960’lara kadar uzanır.
19. yüzyılın başlarında, Nathaniel Bagshaw Ward adında bir İngiliz cerrah, teraryumların öncüsü olarak kabul edilmektedir. Ward, bitkileri korumak için cam kaplar kullanan bir sergi düzenledi. Deneyleri sonucunda, cam kapların içindeki bitkilerin dış etkilerden izole edilmesiyle daha iyi büyüdüklerini fark etti.
Teraryumların popülaritesi ise, 20. yüzyılın sonlarında ve 21. yüzyılın başlarında tekrar arttı. Bu, insanların doğayla bağlarını yeniden keşfetme isteği ve çevreye olan duyarlılıklarının artmasıyla da ilişkilendirilebilir. Ayrıca, teraryumlar küçük bir alanı yeşillendirmek isteyenler veya bitki yetiştirme sevenler arasında da popüler bir seçenek olmuştur.
Günümüzde, teraryumlar genellikle ev dekorasyonunda kullanılmakta ve kişisel bir tarz ifadesi olarak tercih edilmektedir. Ayrıca, eğitim kurumları ve botanik meraklıları arasında popülerdir ve ekosistemlerin nasıl işlediği hakkında pratik bir anlayış sağlarlar.
Teraryum Nasıl Yapılır?
Teraryum bir fanus içerisinde bakmak istediğiniz bitkiye ait toprak ve bitki ile oluşturulabilir, tabii tek bir bitki seçmek zorunda değilsiniz örneğin farklı sukulent ve kaktüs çeşitlerini bir arada kullanabilirsiniz.
Sukulentler iğnesiz kaktüs olarak da bilinir, yani bakımları kaktüslerle çok benzer. Bu sebeple çok rahat bir şekilde yan yana yetiştirilebilirler. Işık ve sulama ihtiyacı da diğer bitkilere göre oldukça azdır.
Minik bahçeler demiştik teraryumlar için e sade olmaz öyle biraz da süslemek lazım değil mi?
Teraryumunuzu dilerseniz özel üretilmiş küçük objeler kullanarak süsleyebilirsiniz. Açıkçası o kadar çok seçenek var ki hangisinden bahsetsek diğerleri eksik kalacak. Küçük renkli mantarlar mı dersiniz, minik evler, çitler hatta süs havuzlarına kadar süs objeleri bulmanız mümkündür. Bu objelerin fiyatları da oldukça uygun olmakla birlikte ulaşabilmeniz de kolaydır.
Sadece hazır obje kullanacaksınız diye de bir şey tabii ki yok. İsterseniz yeşil, saydam maden suyu şişelerini kırarak dekorasyonda kullanabilirsiniz.
Deniz kabukları ve taşları da bizce çok çok güzel duran diğer objeler arasında. Yani yapay hiç bir şey kullanmadan da çok güzel teraryumlar hazırlayabilirsiniz. Kuru çiçek satın alarak ya da elinizdeki bazı canlı çiçekleri kurutarak da teraryumuza narin ve şık bir hava katabilirsiniz.
Kullanabileceğiniz Bitkiler
Cansız objelerle de hoş görüntü yakalayabilirsiniz evet ama teraryumların asıl güzel yanı kapalı mekanda dahi güzel bir bahçe görseli sunması değil mi? Bahçemizi güzel, değişik çiçeklerle donatmak isteriz; fakat bu güzel yapıya uygun bitkileri nasıl seçeceğiz diye düşünmenize artık gerek yok.
Sukulentler ve kaktüsler kapalı mekanda bakılması en kolay bitkilerdir. Öyle çok üzerine düşmeniz gerekmez. Hatta tam aksine, bu bitkilerin bozulmasının ve çürümesinin en büyük sebebi fazla bakımdır. Evet kulağa biraz değişik geliyor; bitkiniz sağlıklı olsun güzel büyüsün istiyorsunuz fakat fazla bakıma gelemiyor ve kendini salmaya başlıyor.
Yuvarlak kaktüs türlerinin hepsini teraryum yapımında tercih edebilirsiniz yine de biz bu yazımızda sukulentler daha çok tercih edildiği için sukulent üzerinde duracağız. Bize sakın kızmayın bakımları aynı olduğu için yazımızı okuyup aynı bakım şeklini kaktüs için de uygulayabilirsiniz.
Teraryum bitkileri nelerdir başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
Sukulent Çeşitleri
Teraryumlarda tercih edebileceğiniz güzeller güzeli sukulent çeşitlerinden örneklendirmesek olmaz. Son dönemlerde popülerliği gittikçe artan bu bitkiler çok farklı şekillere ve renklere sahip olamaları; kolay bakılmaları gibi özellikleriyle evini yeşillendirmek isteyen çoğu insan için biçilmiş kaftan!
Eğer yoğun bir çalışma hayatınız varsa ya da okulunuz çok vakit alıyorsa kesinlikle tavsiye ediyoruz.
Euphorbia Tirucalli
Nam-ı diğer kalem kaktüsü iki metreye kadar uzayabiliyor. Bu sebeple üzeri açık, mümkünse tam açık küt kesimli fanuslar daha kullanışlı olacaktır.
Bu kaktüs türü aynı zamanda kumlu toprak seviyor. Diğer kaktüs çeşitleri gibi su aramıyor.
2 haftada bir sulamanız yeterli olacaktır. Ve tabii ki güneş gören yerde durması gerekmektedir. Teraryumlar tamamen camdan oluştuğu için bu konuda da sıkıntı yaşamayacaksınız.
Lithops
Bu benim en sevdiğim sukulent türü. Renkli çakıl taşlarına benzeyen bodur bir tür. Yani isterseniz tek, isterseniz de farklı bir bitki ile dekorasyonu tamamlamak için kullanabilirsiniz. Çiçek aranjmanı oluşturmak için uygun bir tür.
Tohumları karma olduğundan bir saksıda birden farklı türünün çıkması da lithopsların bonusu!
Bu bitkimizi kışın hiç sulamanız gerekmiyor, yazın ise 10 günde bir sulama yeterli olacaktır. Toprağının suyu iyi geçirdiğinden emin olmanızda fayda var.
Senecio Rowleyanus
İnci tanesi dediğimiz bu sukulent çeşidini sukulentten ziyade dallardaki minik bezelyelere benzetebilirsiniz.
Dalları çok uzayan bu bitki fanusun dışına doğru taşacaktır, uzayan dallarını fanus dışına çıkarabilirsiniz. Oldukça keyifli olan bu bitki güneşi gören yerde muhafaza edildiğinde sağlığını koruyacaktır.
Haworthia Fasciata
Bu sukulentin diğer isimleri de yılan derisi ve zebra kaktüs olarak geçmektedir. Minyatür kılıç çiçeklerini andırmıyorlar mı?
Yapraklarının pozisyonu ve küçük bir bitki olması sebebi ile teraryumlar için ideal çünkü çok az yer kaplıyor ve neredeyse hiç bakım istemiyor.
Aydınlık bir odada olması gerekiyor fakat direkt gün ışığı alması iyi olmayacaktır. Ekildiği yerin derinine kadar kök salmayacağı için küçük, bodur bir fanus tercih edebilirsiniz. Sağlıklı büyümesi için ise bir buçuk yılda bir kere toprağının değişmesi gerekiyor.
Teraryum Fiyatları Nedir?
Piyasada pek çok teraryum çeşidi var. Bu çeşitlerde kullanılan malzemeler farklılık gösterebilir. Dolayısıyla 180 TL’ye de tararyum alabilirsiniz, 1000 TL’ye de. Burada alacağınız teraryumun içindeki çiçek türleri, malzeme kalitesi ve kullanılan süslere göre fiyat değişecektir.
Teraryum Bakımı
Teraryum bakımı, teraryumun içinde bulunan bitkilerin türlerine ve teraryumun genel yapısına bağlı olarak değişir. Ancak genel olarak, teraryum bakımı şu şekildedir:
- Işık: Teraryumlar doğrudan gelen güneş ışığına maruz kalmamalıdır. Ancak bulundukları ortam aydınlık olmalıdır.
- Sulama: Teraryumunuzdaki toprağın nemini kontrol etmelisiniz. Genellikle, teraryumlar küçük olduklarından ve sıkıca kapatıldıklarından, içlerindeki nemi korurlar. Ancak, toprak kuruduğunda veya buharlaşma belirgin hale geldiğinde sulama gerekir.
- Hava dolaşımı: Teraryumlar genellikle kapalı sistemlerdir. Bu nedenle içeride hava dolaşımını sağlamak önemlidir. Haftada bir veya iki kez, teraryumunuzu birkaç dakika boyunca açarak içine taze hava girmesini sağlayabilirsiniz.
- Temizlik: Teraryumun cam veya plastik yüzeylerini temizlemek, içindeki bitkilerin sağlığını korumak için önemlidir. Toz birikmesini önlemek için periyodik olarak teraryumun tozunu almalısınız.
- Bakım ve budama: Bitkiler teraryum içinde büyüdükçe, bazıları diğerlerini gölgelerler. Bu nedenle, gerektiğinde bitkileri budamak veya yerlerini değiştirmek önemlidir.
Her teraryum farklıdır. Bu yüzden en iyi bakım yöntemleri teraryumunuzdaki bitkilerin ihtiyaçlarına ve teraryumun tasarımına göre değişecektir. Dolayısıyla teraryumunuzdaki bitki türlerinin özelliklerini ve teraryum tasarımınıza uygun bakım rutinini araştırmanızı tavsiye ederiz.
Teraryum Malzemeleri Nelerdir, Nasıl Hazırlanır?
Ve geldik en eğlenceli kısmına. Şimdi teraryum hazırlarken canlı bitki kullanacaksanız izlemeniz gereken yolu anlatacağız. Cansız yapacaksanız gözünüze güzel gelecek şekilde düzenleyebilirsiniz. Özel bir yol izlemeniz gerekmiyor.
Gerekli Malzemeler
- Çakıl taşları
- Turba yosunu (şart değil)
- Kömür ya da aktif karbon
- Torf (Suyu güzel geçiren bir çeşit toprak)
- Bitkiler
Yapımı
Malzeme sırasına göre en alta çakıl taşlarını yerleştiriyoruz. Çakıl taşları aynı boyda olursa üzerine gelecek malzemeler için güzel zemin oluşturur. Eğer büyük bir fanusla çalışacaksanız ve içerisinde doğaya uygun şekilde biraz engebe olsun istiyorsanız çakıl taşlarını belli yerlere yoğunluk vererek de yerleştirebilirsiniz.
Çakıl taşları fazla su ile bitkilerin arasında bir katman olacak böylece suyu biraz fazla kaçırsanız bile bitki hemen etkilenip çürümeyecek.
Çakıl taşlarının üzerine turba yosunu geliyor. Bu malzeme çok elzem değil ama suyu çok güzel çektiği için su sevmeyen kaktüs ve sukulent gibi bitkilerin bakımında yararlı olacaktır. Turba yosunu yerine doğal elyaf da kullanılabiliyor fakat çok gerekli değil.
Kömür veya aktif karbon ise en önemli malzemelerden. Eğer turba yosunu kullanıyorsanız onun üzerine, kullanmıyorsanız çakıl taşlarının üzerine yerleştirebilirsiniz. Bu malzeme boyutu çakıl taşından biraz daha küçük olmalıdır, aktif karbon suyu sever dolayısıyla fazla suyu topraktan hemen çekecektir. Fakat bu malzemenin en önemli özelliği küf ve zararlı organizma oluşumunu engellemesidir.
Kömür ya da aktif karbon üzerine ise artık torf yani toprağı ekleyebilirsiniz. Toprağı çok sıkıştırmamanız gerekiyor, hem hava almalı hem de suyu rahat geçirmelidir. Bu malzemeyi de koyduktan sonrasında ise artık bitkilerinizi yerleştirmeye başlayabilirsiniz.
Geri kalan malzemeler ve hayal gücünüz ile yapacağınız tasarım tamamen sizin ne istediğinize bağlı.
Teraryuma Alternatif Şık Dekorasyonlar
Sevdiklerinize şık bir ev hediyesi almak istiyorsanız teraryuma alternatif önerilerimiz var. Keyifli Saatler Hediye Kutusu, içerisindeki sukulent ve mumla evlere modern bir hava katıyor.
Keyifli Saatler Hediye Kutusu‘nda;
- Damla sakızlı Mithra Türk kahvesi,
- Mermer desenli fincan takımı,
- Godiva sütlü çikolata,
- Yade yasemin kokulu kolonya,
- Yade yaseminli aromaterapi mum,
- Büyük boy sukulent,
- Ayrıca hediye notunuz yer alıyor.
Bu kutuyu teraryuma ilgi duyan sevdiklerinize de alabilirsiniz. Kutudan çıkan sukulenti teraryumlarına ekleyebilirler. Aynı zamanda Türk kahvesi ve çikolata eşliğinde keyifli zaman geçirebilirler.
