Fesleğenin diğer isimleri: reyhan, fesliken, Ocimum basilicum’dur. Avrupa’da fesleğene Yunan reyhanı (Greek basil) denilmektedir. Fesleğen, Ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından Ocimum cinsini oluşturan genelde ılıman bölgelerde yetişmeye elverişli bir bitkidir. Yetişkin olan fesleğenlerin boyu 15 ile 60 cm arasında değişir.
Anayurdu Güney Asya’dır fakat Akdeniz havzası ülkeleri ile Türkiye’de Ege ve Akdeniz kıyı şeridinde sıkça yetiştirildiğini görmekteyiz. Tropik ve ılıman bölgelerde sık rastlanmaktadır. Kare kesitli, boydan boya kabarık çizgili ve yeşil renkli gövdesi, bitki tabanına inildikçe kırmızılaşmaktadır. Oval biçimli yaprakları kenarları dişli, sivri uçlu ve koyu yeşil renkli olur.
Muhiku’nun birbirinden keyifli deneyim kitleriyle hazırladığı yenilikçi hediye kutusu seçenekleriyle sevdiklerinize unutulmaz bir hatıra bırakın. Deneyimlemek ve keşfetmek üzerine tasarlanan bu hediyeler bir ömür onlara sizi hatırlatsın.
? İçerisinde fesleğen yetiştirmeye uygun saksı, toprak, fesleğen tohumu ve gerekli bilgilerin yer aldığı fesleğen yetiştirme deneyimi ile kendinize ve sevdiklerinize doğayla teması arttıracak harika bir sürpriz yapabilirsiniz.
Fesleğen Nedir?
Çoğunlukla ılıman bölgelerde yetişen fesleğen, tek yıllık bitkiler gurubundadır. Genellikle yemeklerde kullanılmak için yetiştirilen fesleğen, kokusuyla da evde yetiştirebileceğiniz bitkiler arasında yer almaktadır.
Yaz sonunda açan çiçekleri beyaz, pembe veya sarı-beyaz renklidir. Küçük tohumları koyu kahverengidir. Hem taze, hem de kurutularak kullanılan fesleğen, pişirilerek ya da çiğ yenilen yemeklerde sıkça kullanılır. Bu bitkinin çiçekleri bol olmaktadır. Yaprakları uzun, temel kısmı ise küttür. Fesleğenin yaşama evresi ilkbahardan sonbaharın sonuna kadardır.
Reyhan ile Fesleğen Aynı Mıdır?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi reyhan, fesleğenin adlarından bir diğeridir. Sağlık açısından faydalı olan fesleğenin faydaları saymakla bitiremeyiz. Mide kramplarına etkisi, baş ağrı tedavisinde kullanılması, anti stres etkisi fesleğenin faydalarından yalnıza birkaçıdır. Peki, pek çok alanda etkili olan fesleğen nerelerde kullanılır? Günümüzde yemeklere özel bir tat katan fesleğen, pek çok tarifte faydalandığımız ince detaylardan biridir. Fesleğen sosu, makarnaya özel dokunuşu katarken salata ve et yemeklerinde de sıkılıkla tercih edilmektedir.
Eğer siz de fesleğen olmadan yemeklere lezzet katamam diyenlerdenseniz evde fesleğen yetiştirmenin faydalardan mutlaka faydalanmalısınız. Fesleğen kitabı ile fesleğen bakımı hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Fesleğen Bakımı Nasıl Yapılır?
Kök çeliklerini makasla kesin ve suya bırakın. Ortalama 7 gün içinde köklenmeye başlayacaktır. İç mekanda da fesleğenleri tıpkı dış mekan yetiştiriciliğinde olduğu gibi saksılara ekebilirsiniz. İç mekanda fesleğeniniz için seçeceğiniz noktanın iyi güneş aldığından ve soğuktan korunduğundan emin olun.
Fesleğen tek başına ekilebileceği gibi diğer otlarla da uyumludur. Bu nedenle içinde fesleğen de olan farklı otları bir arada yetiştirebilirsiniz.
Fesleğen, saksı ve toprak alaşımlı olmayan kaplar içinde yetiştirilebilir. Saksınız için seçeceğiniz toprağın humusla zenginleştirilmiş olması önemlidir. Toprağın drenajı önemli olduğu için saksının en alt kısmına çakıl taşları koyabilirsiniz. Çakıl taşlarının yerine Antep fıstığı kabuğu, ceviz kabuğu gibi kabuklu yemişlerin sert kabuklarını da koyabilirsiniz.
Ardından humuslu toprağı ekleyin ve ekim işlemini tamamlayın. Fesleğeni rüzgar ve soğuktan korumaya dikkat edin. Ekim esnasında her bir fidenin arasında 20 cm boşluk bırakın, boşluklar havanın devir daim olmasını ve fidenin oksijeni iyi alarak daha gür büyümesini sağlar.
Gür Fesleğen Fideleri İçin; Fesleğenin boyu 10-15 cm’ye ulaştığında daha gür hale gelmesi için makasla kesin (fesleğen, nane, maydanoz gibi otları koparmak yerine keserek budamak sonraki mahsüller için daha hızlı ve gür çıkmasını sağlar). Öncelikle üst yaprakları kesin, bu düzenli büyüme sağlamanın en etkili yoludur. Domates ve fesleğenleri bir arada yetiştirirseniz aromalarının birbirinden etkilenerek daha lezzetli ürünler elde etmenize yardımcı olabileceği söylenmektedir.
Fesleğen Yetiştirirken Karşılaşılabilecek Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Eğer fesleğeninizin yaprakları sararıyor ya da mat bir görünüm alıyorsa o zaman fesleğeniniz yeterli nitrojen almıyor demektir. Eğer böyle bir sorunla karşılaştıysanız ayda bir kez ek takviye yapın. Özellikle iç mekanda fesleğen yetiştirirken bu önem kazanan bir püf noktadır. Gerekli olmadıkça gübrelemeyin, çok fazla gübre vermek fesleğenin tadını bozacaktır. Eğer fazla sulama yapıyorsanız bu da yaprakların rengini etkileyecek ve sararmalarına neden olacaktır.
Fesleğen Sulama Miktarı
Haftada bir defa sulamak yeterli olacaktır. Fesleğen çok su seven bir bitki değildir ama kuraklığı da sevmez bu nedenle haftada bir sularken derinlemesine sulama yaptığınızdan emin olun. Yazın fazla sıcak olan havalarda haftada iki-üç sulamaya çıkarmak ideal olacaktır. Eğer fesleğeniniz sararmaya başlarsa bu fazla sulama işaretidir. Kurumaya başlaması az su verdiğinizi gösterir. Fesleğenin yapraklarını sulamayın, bitkinin dibinden doğru su vermek daha doğru olacaktır.
Fesleğeni bahçede yetiştirecekseniz mayıs ayında, saksında yetiştirecekseniz tohumlarını mart ayında ekmelisiniz. Eğer fesleğeni bahçeye ekecekseniz bezelye ve salatalık yanına ekmeniz önerilmez. Domateslerin yanına ekerseniz daha iyi büyür ve kokusu sayesinde domatese zarar verecek böcekleri uzaklaştırır.
Saksıya ektiğiniz fesleğenler ortalama 7 gün içinde köklenmeye başlayacaktır. Fesleğenin mutlaka gün ışığı gören yerde olmasına dikkat edin çünkü fesleğenin en önemli ihtiyacı gün ışığı ve sıcak havadır. Fesleğen sık sulama istemez hafta da bir kez derinlemesine sulamanız yeterli olacaktır. Kökleri sığ bir bitki olduğundan toprağın yüzeyi kuruduğunda sulamalısınız. Eğer fesleğenin yaprakları sararmaya başladıysa bu çok fazla suladığınızın, kurumaya başladıysa bu da çok az suladığınızın işaretidir.
Fesleğen İçin Toprak Seçimi Nasıl Olmalı?
- Bu bitki doğrudan ışık almayı seven bir bitkidir bu sebeple dışarda, balkon ve bahçede rahatlıkla yetişir bununla beraber evlerde ve odalarda cam kenarlarında da rahatlıkla yetiştirebilirsiniz.
- Fesleğen yetiştirmede en önemli konu toprak seçimi ve toprak bakımıdır. Fesleğenin en büyük problemi toprağında oluşan küçük mantarlardır. Mantar hastalığına yakalanan bitki sararıp yaprağını döker bunun için ise; toprak seçiminde bol besinli humuslu toprak seçilmelidir.
- Fesleğen kökleri suyu sevmez bu nedenle toprak suyu tutmak yerine suyu süzmelidir.
Fesleğeni Hangi Işık Yoğunluğunda Yetiştirmeliyiz?
Fesleğen, ışık seven bir bitkidir. Bu nedenle fesleğen yetiştirmek için güneşi bol miktarda alan açık bir yer tercih etmek gerekmektedir. En az 4 saat güneş almalıdır.
Fesleğenin Faydaları Nelerdir?
- Sakinleştirici özelliği ile vücudu rahatlatır
- İştah açar, sindirimi düzenler
- Öksürük ve baş dönmesini keser
- Ağız içinde oluşan yaralara iyi gelir
- Arı sokması sebebi ile oluşan zehirin etkisini azaltır
- Saç köklerini güçlendirir
- Enerji verir
- Selülit gibi cilt problemlerini azaltır
- Doğal bir sivrisinek ilacıdır
Fesleğen Bakımı İçin Püf Noktalar Nelerdir?
- Güneşli ortamda bulundurulmalıdır.
- Sulamayı toprak biraz kuruyunca yapmalısınız.
- Kokusunun güzelliği ve aroması için güneşli ve sıcak bir ortamda tutulmalı
- Toprağı bol besinli olmalı.
- Fesleğen için rüzgar olmalı, ev içinde yetiştirilen fesleğenler çürüyebilir.
- Saksıda yetiştirmek istiyorsanız suyu çabuk çüzdüren toprak kullanmalısınız.
- Yemeklerde kullanmak istiyorsanız ayda iki kez, 15 günde bir bitki besini vermelisiniz.
- Fesleğenin lezzetinin gelişmesi için hafta bir kesme işlemini yapmalısınız.
Fesleğen Yaprakları Nasıl Toplanır?
Fesleğen çiçek açana kadar toplanabilir, toplarken koparmak yerine üsten dallarının kesilmesi tercih edilmelidir. Böylece bir sonraki seferde daha gür çıkmasına sebep olacaktır.
Fesleğen yaprakları genelde tazeyken kullanılır, kurutulduğunda kokusunu ve lezzetini kaybeder. Eğer bir süre canlı kalmasını tercih ediyorsanız bir bardak suyun içine saplarıyla koyarsanız tazeliğini kaybetmeden uzun süre kullanabilirsiniz.
Fesleğen Tohumu Nasıl Elde Edilir?
Bu bitkinin birçok çeşidi vardır , tüm çeşitleri çiçek açar ve bu çiçekler zamanla tohumlanır. Fesleğen sevenler tohumlarından bitkiyi çoğaltabilirler. Çoğaltmak için açan fesleğen çiçeğinin kuruması bekleyip dikkatli bir şekilde kuruyan çiçeği avuç içerisinde ovalayarak fesleğen tohumunu elde edebilirsiniz. Tohumlar mercimekten ufak siyah ve kahverengidir.
Soğuk havaya dayanıklılıkları olmadığı için ve ayrıca çoğu çeşidinin çiçeklendikten sonra ölmesinden dolayı reyhan ve fesleğenler en çok tohumla çoğaltılırlar.
Kurumuş Fesleğen Nasıl Canlandırılır?
Eğer bir seyahate gittiyseniz veya zaman ayıramamanızdan dolayı fesleğeniniz kuruduysa size güzel bir haber! Aşağıda sayılan 3 farklı yöntemle bu problemin üstesinden gelip tekrar çiçeğinizi canlandırabilirsiniz. 🙂
1) Gübreli toprak yöntemi
İlk önce çiçeği dikkatli bir şekilde saksıdan çıkartıyoruz. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus köklerine zarar vermeden saksıdan ayırmak.
Kuruyan kök kısımlarını ve yapraklarını kesiyoruz. Başka bir saksının içerisine gübreli bir toprak koyup köklerini temizlediğimiz bitkiyi bu saksıya yerleştiriyoruz. Son adımda içine can suyu ekliyoruz ve biraz zaman geçtikten sonra bitkiniz yeniden yeşerecek.
2) Sigara külü yöntemi
Pencere önünde solmuş çiçeğiniz böceklendiyse sigara külü yöntemini kullanabilirsiniz. Az miktarda sigara külünü saksıdaki toprağa ekleyin. Bir süre sonra böceklenme son bulacak ve çiçeğiniz yeniden canlanacaktır.
3) Buz ve sıcak su yöntemi
Bitkilerinizi candırmanın bir diğer yolu da buz ve sıcak su yöntemidir. Bitkinin kök kısmına buz koyun ve sonra üzerine sıcak su dökün. Ara ara bu işlemi tekrarlayın böylece çiçekleriniz tekrar eski canlılığına kavuşacaktır.
Fesleğen Nasıl Kullanılabilir?
Fesleğen pek çok farklı şekilde kullanılabilen bir bitkidir. Taze fesleğen yaprakları salatalara eklenerek aromatik bir lezzet katılabilir. Özellikle yaz aylarında, domates ve mozzarella ile yapılan Caprese salatasında sıkça kullanılır.
Bazı domates bazlı soslar ve çorbalarda kullanılan fesleğen, İtalyan mutfağında marinara sosunun ve çorbaların önemli bir bileşenidir. Ayrıca fesleğen, Minestrone çorbasına da tat katmak için kullanılır. Fesleğen; zeytinyağı, çam fıstığı, sarımsak ve Parmesan peyniri ile yapılan pesto sosunun ana malzemesidir. Pesto, makarna sosu olarak kullanılabileceği gibi sandviçlerde ve bruschetta üzerinde de harika bir tat sağlar. Fesleğenin, yemeklerin yanı sıra, limonata ve kokteyllerde aroma verici olarak kullanılması da mümkündür.
Fesleğen yapraklarından elde edilen uçucu yağlar, aromaterapide stres ve kaygıyı azaltmak için kullanılabilir. Fesleğen, antioksidan özellikleri sayesinde cilt bakımında da yer alabilir. Fesleğen özlü tonikler veya maskeler cilt sağlığını destekler.
Hangi Fesleğen Yenmez?
Fesleğen türlerinin çoğu yenilebilir olsa da bazı süs fesleğenleri ve dekoratif çeşitleri tüketim için uygun değildir. Örneğin, “African Blue“ gibi bazı süs fesleğen türleri daha çok estetik amaçlı yetiştirilir ve genellikle yenmez. Bu türler, güçlü aromaları nedeniyle yemeklerde kullanıma pek uygun değildir. Genel olarak, tüketim için yetiştirilen fesleğenler (Ocimum basilicum) güvenlidir. Ancak, uygunluğundan emin olunmayan fesleğen türleri tüketilmemelidir.
Fesleğen Hangi Ayda Ekilir?
Fesleğen, sıcak iklim bitkilerinden biri olduğu için genellikle bahar ve yaz aylarında ekilmesi tavsiye edilir. Fesleğen tohumlarının ekim zamanı, genellikle son don tehlikesinin geçtiği, toprak sıcaklığının yeterince yükseldiği dönemlerdir. İdeal ekim zamanı genellikle Mart ile Mayıs ayları arasındadır.
Bahar aylarında toprak ısındıkça fesleğen tohumları daha iyi çimlenir ve bitki daha sağlıklı büyür. Fesleğen bitkisi sıcak ve güneşli bir ortamı tercih ettiğinden, toprak sıcaklığının en az 15-18°C olması ekim için uygun bir ortamı sağlar.
Özellikle Mayıs ayı, fesleğen tohumlarının dikimine uygun bir dönem olabilir. Çünkü havalar daha ılıman hale gelmiş olur ve bitki için uygun bir büyüme ortamı oluşturur. Ekim yapmadan önce, toprağı hazırlayarak organik maddece zengin ve iyi drenajlı bir ortam oluşturmak önemlidir.
Diğer yandan, fesleğen ekimi konusunda iklim koşulları, bölgenin coğrafi yapısı ve yerel iklim şartları da dikkate alınmalıdır. Bu nedenle, yaşadığınız bölgenin iklim özelliklerine göre en uygun ekim zamanını belirlemek ve buna göre fesleğen tohumlarını ekmek önemlidir.
Fesleğen Kaç Günde Yetişir?
Fesleğen, hızlı büyüyen bir bitki olup yetişme süresi çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Tohumlar, uygun koşullarda ekildikten yaklaşık 7-14 gün içinde filizlenir. Fesleğen bitkisi güneşi çok sever. Yeterli miktarda doğrudan güneş ışığı alan bir ortamda yetiştirilen fesleğenler genellikle daha hızlı büyür. Fesleğen sıcak iklim bitkisi olduğundan ılık ve sıcak ortamları tercih eder. Uygun sıcaklık koşullarında yetiştirilen fesleğen bitkisi daha hızlı büyür.
Verimli ve iyi drenajlı bir toprakta yetiştirilen fesleğen bitkisi sağlıklı ve hızlı büyür. Düzenli sulama da büyüme sürecini olumlu yönde etkiler. Fesleğen bitkisi için uygun besin maddeleri sağlanması büyüme hızını artırabilir. Organik gübreler veya bitki besinleri kullanarak fesleğen bitkisinin sağlıklı gelişmesini desteklemek önemlidir. Fesleğen bitkisi yüksek nem seviyelerini tercih eder. Yeterli nem ve iyi havalandırma sağlanması bitkinin hızlı büyümesine katkı sağlayabilir.
Genel olarak, fesleğen bitkisi hızlı büyüyen bir bitki olduğundan uygun koşullar altında kısa sürede yetişebilir ve hasat edilebilir hale gelebilir. İyi bakım ve uygun şartlar altında fesleğen bitkisi genellikle 4 ila 6 hafta içerisinde hasat edilebilir boyuta ulaşabilir.
Sevdiklerinize veya kendinize bu keyifli deneyimi yaşatın!
Siz de fesleğen kokusunu sevenlerdensiniz fakat yetiştirmeye korkuyorsanız tüm endişelerinizi bir kenara bırakıp bu deneyimi yaşayın. Muhiku olarak mutluluğa giden yolun hayatımızdaki yeni deneyimlerden geçtiğini biliyoruz. Bu yüzden de en keyifli deneyim kitleri ile size ve sevdiklerinize harika sürprizler sunuyoruz.
Tüm deneyim kitlerimiz içerisinde nasıl yapılacağına dair ipuçlarıyla geliyor. Siz de kitinizden çıkan bilgiler ya da bu yazı sayesinde fesleğeninizi kolaylıkla yetiştirebilirsiniz.
Sevgiyle büyütün!
6 yorum
Fesleğen ile ilgili her bilgi bu yazıda mevcut çok teşekkür ederim.
Cok guzel bir yazı, tesekkurler.
Yeni fesleğen aldım inşallah uzun süre bakarım teşekkürler bilgileriniz için
Benim de fesleğenin kurudu bu çözümler bana yardımcı olur inşallah
İşe yaradı mı bu yöntemler?
Ne kadar güzel yazmışsınız, elinize sağlık🙏🏽