Ebru sanatı kültürümüzün bir parçası olarak tarihimizde hatırı sayılır bir yere sahiptir. Günümüzde ise bu sanatı icra eden çok az ebru sanatçısı kalmıştır. Usta-çırak ilişkisi ile süregelmiş bu sanatı öğreten bir çok kurs da mevcuttur. Bizim için bu kadar önemli olan ebru sanatından, malzemelerinden ve nasıl yapılacağından bahsetmek isteriz.
Ebru boyama, boyamayı yapan kişinin ruh halini yansıtır. Tamamen el emeği göz nuru olan bu sanat ürünleri eşsizdir. Her ebru boyaması yapıldığı ana özgüdür. Benzerini yapmak isteyebilirsiniz. Fakat hatasıyla ve güzelliğiyle tamamen aynı sonucu elde edemezsiniz.
Dilerseniz hobi edinmenin faydalarını ele aldığımız blog yazımızı da okuyabilirsiniz.
Ebru Boyama Nedir?
Özel bir su karışımı üzerine toprak bazlı boya damlatılması ve biz, tarak gibi materyaller ile şekillendirilerek kağıda aktarılması sanatı diyebiliriz. Ebru sanatının insanı içine çeken duygusal bir etkisi vardır. Renklerin cümbüşü ve dağılımı ile büyülü bir his uyandırır.
Öyleyse gelin diğer başlıkta bu sanatın malzemelerine bir bakalım.
Ebru Boyama İçin Gerekli Malzemeler Nelerdir?
Küvet: Bu malzeme metal olarak bulunmaktadır. İçerisinde özel sıvı ve boyama işlemi gerçekleşir.
Su&Kitre Karışımı: Kitre yapışkanlığı az olan bir tür doğal yapıştırıcıdır. Bir litre için bir yemek kaşığı şeklinde karıştırılmaktadır.
Toprak Bazlı Boyalar: Ebru boyama için herhangi bir boya kullanılamamaktadır. Toprak bazlı doğal boyalar kullanılmaktadır.
Sığır Ödü: Bu malzeme ebru sanatının olmazsa olmazıdır. Boyanın özel su üzerinde batmadan kalması için kullanılmaktadır.
Seramik Havan: Havan yerine iki seramik yüzey veya cam yüzey de kullanılmaktadır fakat kolaylık açısından seramik havan oldukça konforludur.
Biz, Tarak: Özel karışıma damlatılan boyaları şekillendirmek için şişe benzeyen özel malzeme olan biz ve tarak kullanılmaktadır.
Fırça: Ebru sanatı için normal boya fırçaları kullanılmaz. At kılı ve gül dalından yapılan özel fırçalar kullanılmaktadır.
Kağıt: Boyanın güzel emilmesi ve kağıdın eriyip bozulmaması için birinci kalite kağıt kullanılır.
Ebru Boyama Nasıl Yapılır?
Ebru boyamayı hemen yapalım bitsin gibi bir durum söz konusu değil. El emeği göz nuru demiştik, böylesine güzel bir sanatı icra etmek için öncesinde bir miktar hazırlık yapmak gerekiyor.
Boya Hazırlığı
Toprak boyaları seramik havan ile iyice ezmek gerekiyor. Ebru sanatçıları bu işlemi saatlerce devam ettiklerini belirterek ezme işlemini gerçekleştirdikleri materyallerin aynı yapıda olmasını tembihliyor. Aksi takdirde yüzeyler birbirini aşındırarak boyaya zarar verebiliyor. Ezildiğine ikna olduğunuz boyayı (çünkü ezilme işleminin ne kadar başarılı olduğu sadece boyama esnasında belli oluyor.) hafif su ekleyerek macun kıvamına getirmeniz gerekiyor.
Bu süre zarfında ezme/karıştırma işlemine devam etmelisiniz. Macun haline gelen boya içerisine sığır ödü ekleyerek (Maalesef net bir miktar bulamadım, ürünü temin ettiğiniz yerden öğrenebilirsiniz) karıştırmaya devam etmeniz ve en az 15 gün bekletmeniz gerekiyor. Bu sürede boyanın sığır ödü ile piştiği belirtiliyor ve işleme boyayı terbiye etmek deniyor. Ebru sanatçıları ise boyalarını terbiye etmek için yaklaşık 2 ay beklettiklerini belirtmektedir. Terbiye edilen boyalar sulandırılarak kullanılmaktadır.
Su&Kitre Karışımı Hazırlığı
Ebru boyaması yapmak için ortalama 2 litre karışım gerekmektedir. 1 litre su için 1 yemek kaşığı kitre eklemek gerekiyor, kitreyi aktarlardan bulabilirsiniz. Bu iki sıvıyı iyice karıştırmanız çok önemlidir, işlem sonucunda homojen bir sıvı elde etmelisiniz. Tamamen karışan su ve kitreyi 2-3 gün bekletmeniz gerekiyor ki kitre suyun içinde iyice şişsin.
Sonrasında ise bu karışımı tortu kalmaması için süzmeniz gerekiyor, süzme işlemini bir tülbent yardımı ile yapabilirsiniz. Karışımınız biraz kıvamlı olacaktır fakat pat gibi çok kıvamlı olur ise sulandırıp güzelce karıştırmanız ve tekrar homojen halini alan karışımı yine süzmeniz gerekmektedir.
Ebru Boyama Yapımı
Ebru boyamayı rüzgar almayan, toz bulunmayan ve ışıklandırması düzgün bir odada yapmanız gerekmektedir. Hazırladığınız karışımı küvete aktarmanız gerekiyor, bu işlemi sıvıyı köpürtmeden yavaş ve dikkatli bir şekilde yapmanız gerekmektedir. Sonrasında sulandırdığınız boyaları dikkatle su üzerine damlatabilirsiniz bu işlem için fırça kullanabilirsiniz.
Boyama işlemine geçtiğinizde biz ve tarak kullanarak şekillendirme yaparak boyamaya devam edebilirsiniz. Boyaya istediğiniz şekli verdikten sonra kağıdınızı dikkatli bir şekilde tekne yüzeyine bırakabilirsiniz. Kağıt boyayı iyice emmelidir.
Daha sonra kağıt tekneden düzgünce çekilir. Boyamanın aktarıldığı kağıt rüzgar almayan ve toza maruz kalmayacağı bir odada ip ve mandal yardımı ile asılarak kurumaya bırakılmalıdır.
İlk denemelerde istenilen sonuç elde edemeyebilirsiniz. Boyaları gerektiği gibi karıştıramamış olabilirsiniz veya su ve kitre karışımının kıvamını tutturamamış olabilirsiniz. Her şey yolunda gitse bile kağıdı tekne yüzeyine yerleştirme ve kaldırmada hata yapabilirsiniz. Unutmayın ebru bir sanattır ve ustalaşmak için çok çalışmanız gerekir.
