Asırlardır kültürümüzde yer alan ve atalarımızın bize miras bıraktığı nefis Türk kahvesi, her dönem popülerliğini korumaya devam ediyor. Ünü sınırlarımızı aşan bu lezzet, kahve üretimi yapmamamıza rağmen dünyada bizden söz ettiriyor. Bu sebeple, kadim mirasımız olan Türk kahvesine özel bir içerik hazırlamak istedik. Türk kahvesine dair merak edilen her şey bu içerikte!
Kahve bitkisi, kökboyasıgiller ailesinin üyesi bir ağaçtır. Kahve ise öğütülen kahve çekirdeklerinin pişirilmesi elde edilen içeceklerin genel ismine denir. Dünya genelinde tüketimi oldukça fazladır. O kadar fazla tüketilir ki sudan sonra en çok tüketilen içecek olduğu söylenir.
Lezzetinin yanında asıl önemli yanı içerdiği kafeinden ötürü tercih edilmesidir. Kahve üretiminin ana vatanı Habeşistan bölgesi yani Etiyopya’dır.
Kahveni adını Kaffa şehrinden aldığı söylenir. Başka bir rivayete göre ise Arapçada şarap anlamında kullanılmaktadır. Günümüzde ise kahvenin ana vatanı Etiyopya ve Kenya’nın bulunduğu orta ve batı Afrika olarak kabul edilmektedir. Türk kahvesi ise Yemen’den bugüne ulaşmıştır.
☕ Geleneksel Türk kahvesi, Muhiku ile kahve keyfinize eşlik ediyor! Selamlique markasına ait geleneksel, okkalı, kakuleli, tarçınlı, çikolatalı ve damla sakızlı olmak üzere altı farklı çeşidiyle hem size hem de sevdiklerinize doyumsuz bir lezzet deneyimi yaşatıyor!
Türk Kahvesinin Tarihi Gelişimi
Kahvenin Osmanlı Devleti tarafından keşif tarihi kesin olmamakla birlikte Yemen valisi Özdemir Paşanın 1517 yılında İstanbul’a getirdiği kahveler ile olduğu rivayet edilir. Türkler kahveyi cezve ve güğümler aracılığı ile pişirerek “Türk Kahvesi ” adını almasını sağlamışlardır.
Türk kahvesinin keşfi halkın sosyalleşmesine önemli bir katkı sunmuştur. Bunun sonucunda önemli bir kültür haline gelen kahvehanelerin önünü açmıştır. Kahvehaneler insanların dostları ile buluşup hal hatır sorduğu sosyalleştiği ve eğlendiği yerler haline gelmiştir.
Tarihçi Peçevi İbrahim Efendi İstanbul’un ilk kahvehaneleri Eminönü’nde Mısır Çarşısı’nın yanında Tahtakale’de açıldığını söyler. Bu kahvehanelerin ilk müşterileri ise saray yönetiminde ileri gelen bürokrat sınıfı oluşturmuştur.
Kahvehaneler Osmanlı Kültür ve toplum yapısını etkileyen önemli faktörlerden birisi olmuştur. 16. Ve 17. Yüzyıllarda sık sık kapatılma ile karşı karşıya kalmıştır. Bunun nedeni olarak ise siyasi ve dini otoritenin kahvehaneleri kontrol edememesi gösterilmiştir.
Bunu önlemek isteyen saray kahvehaneleri sürekli gözetim altında tutmuştur. Tebaanın ve dönemin ileri gelenlerinin buluşma noktası haline gelen kahvehaneler halkı galeyana getiren dedikoduların ve memnuniyetsizliklerin dile getirildiği yerler olarak ün salmaya başlanmıştır.
Bunun yaşanmasının sebebi olarak farklı statüdeki insanların aynı yerde buluşarak sosyal meseleleri konuşmaları etkili olmuştur. Bunun önüne geçmek için ilk yasak 3. Murat döneminde gelmiştir. En ağır yasakları ise 4. Murat uygulamıştır.
Zamanı, mekanı kaynağı kesin olmamakla birlikte kahvenin ilk olarak yemenden çıktığı ardından ciddeye oradan süveyşe, Mısıra ve ardından da İstanbul’a getirildiği İzmir, Selanik, Antalya gibi Osmanlı şehirlerine de yayıldığı söylenebilir. Gemilerle bin bir zahmetlerle rutubetten korunarak payitahta getirilmiştir.
Türk kahvesi ve geleneği, Unesco tarafından insanlığın somut olmayan kültürel mirası listesine eklenmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığının Unesco’ya 2013 yılı Mart ayında Türk kahvesi için adaylık dosyası sunmuş ve kabul edilmiştir. Türk kahvesi somut olmayan kültürel miras listesinde on birinci kayıtlı miras olarak yerini aldı.
Türk Kahvesinin Faydaları ve Zararları
Hemen her gün tükettiğimiz Türk Kahvesinin Faydalarını saymakla bitiremeyiz. Özellikle sahip olduğu Türk Kahvesinin 5 mucizevi faydası ile bilinirken en önemli faydalarını sizin için aşağıda derledik.
- İnsan sağlığı açısından birçok yararı olan Türk Kahvesi günde iki fincan tüketilirse enerji verir, zihinsel aktivitelerinizi güçlendirir ve uyanık kalmanıza yardımcı olur. İçecek olarak tüketilmesinin yanında kurabiyelere ve keklere aroma katmak amacıyla da kullanılabilir. Şekersiz tüketildiği takdirde kilo ve mide hastalıklarını önler. Stres ve depresyon problemlerine karşı iyi gelir.
- Düzenli içilmesi durumunda içerdiği antioksidan sayesinde kalbi korur. Kalp damarlarındaki hücreleri onararak kalp rahatsızlığına yakalanma riskini en aza indirir.
- Türk kahvesi spora başlamadan en az yarım saat önce içilirse vücudun yağ yakımını kolaylaştırır. Kahve, içinde barındırdığı kafein sayesinde sinir sistemini etkiler, adrenalin hormonu salgılatarak kalp ve dolaşım sistemini uyarır metabolizma ve vücudun yağ yakmasını hızlandırır. Vücutta hızla emilme uğrayan kafein psikoaktif bir etki verir.
- Alzheimer, Parkinson, Depresyon gibi zihinsel hastalıklara karşı hafızaya kuvvet verir. Zihni açar bunun gibi zihinsel problemlere yakalanma riskini en aza indirir. Türk Kahvesi yapısındaki antioksidan özelliği sayesinde solunum yolu iltihaplarını iyileştirir, bronşları açar, astım hastalığını tedavi eder. Günde bir fincan kahve içilmesi durumunda karaciğer yağlanmasına iyi gelir ve iltihabı azaltır.
Türk Kahvesinin Zararları
SIk sık tükettiğimiz Türk Kahvesinin zararlarını sizin için derledik.
- Eğer kahvenizi sürekli olarak gece saatlerinde tüketiyorsanız kaygı bozukluğuna yakalanma riskiniz artırır. Bunun yanında uyku bozukluğunu tetikler. Uyku bozukluğu ise fiziksel ve mental bozukluğuna neden olur. Burada sadece Türk kahvesini suçlamak yanlış olur. Kafein içeren bütün içecekler aşırı tüketildiğinde yan etkiye sahiptir.
- Eğer yüksek tansiyon hastalığınız varsa, tansiyon ilaçları kullanıyorsanız ve tansiyona bağlı bir kanama geçirdiyseniz kahve tüketimini azaltmanız gerekir. Aksi takdir de zaten yüksek olan tansiyonunuz fazla kahve tüketimiyle daha da yükselecektir.
- Türk kahvesinin içerdiği kafein bir uyarıcı maddedir. Uyarıcı maddelerin ise bağımlılık yapıcı etkileri vardır. Sürekli olarak fazla kahve tüketirseniz vücudunuzda bağımlılık hissi oluşur ve kendinizi tatmin etmek için daha fazla kahve içmeye yönelirsiniz. Bağımlılığın sonucu olarak kendinizi mutu etmek için kahve içmezseniz mutsuz, yorgun ve kötü hissetmeniz kaçınılmaz olur.
- Türk kahvesinin tüketimi vücut için gerekli olan çinko, kalsiyum ve demirin vücut tarafından emilmesine engel oluyor. Bu da beraberinde kemik erimesine neden olur. Kemik erimesi olanlar da ise kahve tüketimi durumu daha da kötüleştiriyor.
- Yapılan araştırmalar sonucu bir kısım uzmanlar yemeklerden sonra tüketilen kahvenin tip-2 denilen diyabet riskini artırdığını düşünmektedir. Ancak bazı uzmanlara göre ise kahve tüketiminin tek başına kan şekerini yükseltmeye yetecek bulgular ortaya çıkmamıştır. Ancak şeker hastalarının kahve tüketimine dikkat etmelerinde fayda vardır.
- Günde 3 fincandan fazla kahve tüketen bayanlar için doğurganlık oranı belirgin bir şekilde azalır. Yoğun şekilde alınan kafein gebelik ihtimalini azaltmaktadır. Ancak erkeklerde bu durum tam tersidir. Erkeklerde sperm kalitesini artırmaktadır.
Günde 2 Bardaktan Fazla Kahve Tüketilirse;
- ABD’li bilim adamlarının yaptığı araştırmalar sonucu günde iki bardaktan fazla tüketilen kahve göz tansiyonu ihtimalini %66 oranında artırmaktadır. Elli yaşından sonra aşırı tüketilen kahvenin göz içi basıncını artırdığı ve körlüğe kadar götürebileceğini ortaya çıkarmıştır. Bu araştırmalar sonucu günde 125 mg dan fazla alınan kahvenin göz tansiyonunu, 500 mg dan fazla alınan kahvenin ise glokom riskini artırdığı ortaya konmuştur.
- Sağlıklı bir birey günlük limitleri aşmadığı sürece kolesterol riski taşımaz. Kolesterol hastalığı olanların ise kahve tüketmemesi daha doğru olur. Yüksek oranda tüketilen Türk kahvesi vücuttaki demir oranını azaltarak halk arasında kansızlık hastalığı olarak bilinen anemiye davetiye çıkarır. Aşırı kahve tüketimi yıllar sonra damar sertliğine neden olmaktadır. Bu da kan akışında düzensizliğe neden olur.
- Türk kahvesinin tüketimi ne kadar fazla olursa vücuttaki su kaybı da o kadar fazla olur. Vücudun kaybettiği suyun yeri doldurulmazsa dehidrasyon tehlikesi baş gösterir. Su kaybını önlemek için kahve tüketiminden sonra mutlaka su içilmesi gerekir.
Türk Kahvesi Yapma Yöntemleri
Türk kahvesi bir kahve çeşidi değil pişirme yöntemidir. Peki hemen herkes tarafından sevilen Türk kahvesi nasıl yapılır?
Türk Kahvesinin Soğuk Su İle Pişirilmesi
Bu yöntemde suyun sıcaklığı kahveni lezzeti için önem arz etmektedir. En ideal su sıcaklığı, oda sıcaklığından biraz daha soğuk olandır. Su tercihini ne hemen kaynayacak ne de çok soğuk sudan yana kullanmamak gerekir. Su tercihi kahvenin rengini, aromasını, tadını belirlemede aktif rol oynar.
Türk Kahvesinin Bakır Cezvede Pişirilmesi
Bakır cezvede yapılan Türk kahvesinin, çelik cezvede yapılan kahvelere göre daha lezzetli olduğu bilinmektedir. Bakır cezveler Türk kahvesinin daha lezzetli pişirilmesini sağlamaktadır. İlk ihtiyacınız olan taze çekilmiş kahvedir. Tek kişi için pişirecekseniz bir fincan su yeterli olacaktır. İhtiyaç duyarsanız şeker ekleyebilirsiniz.
Bakır cezvenin içine bir tatlı kaşığı kahve ve bir fincan su ekleyin. Bakır cezveyi orta ısıda pişmeye bırakın. Kahvenizin üzerinde kabarcıklar oluşmaya başladığında kahveniz hazır olduğu anlamına gelir. Bu andan sonra kahveyi kaynatmaya devam ederseniz kahvenizin acılaşması ve kötü bir tat bırakması kaçınılmaz olur. Buradaki püf nokta kahveyi çok kaynatmamaktır.
Türk Kahvesinin Kumda Pişirilmesi
Kahvenizi pişirirken cezve veya fincanınızı kumun içine gömersiniz. Bu ısının dengeli yayılmasını sağlar. Ayrıca kahvenizi lezzetlendirir. Kumda kahve yapmak için özel kahve makineleri vardır. Bu makinelerin altında bulunan elektrikli rezidans sayesinde kumun sıcaklığı sabit tutulur.
Evde kumda kahve yapmak için ihtiyacınız olan akvaryum kumu, tencere veya tavadır. Akvaryum kumunu tencere veya tavanıza yaydıktan sonra ısıtın. Isınan kumun ortasını açarak cezvenizi oraya yerleştirin. Isınan kum ile ağır ağır pişen kahveniz oldukça lezzetli olacaktır.
Türk Kahvesinin Kahve Makineleri İle Pişirilmesi
Günümüz dünyasında zaman en değerli kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Günlük hayatımızda hiç olmadığı kadar pratiklik ve hızlılık gerekmektedir. Teknolojinin gelişmesi ile bu ihtiyaç çözüm bulmuştur.
Pratik kahve imkanı sunan elektronik cezve ve kahve makineleri ortaya çıkmıştır. Bu aletler ile kahvenin karıştırılması, taşırma derdi gibi sıkıntılar ortadan kalkmıştır. İki veya üç dakika içerisinde istediğiniz lezzette, bol köpüklü kahveler hazırlamak kolaylaşmıştır.
Türk Kahvesi Nasıl Yapılır?
Söz konusu Türk kahvesi olunca herkesin bir fikri var. Ancak bi bu başlık altında sizi en mükemmel lezzete ulaştıracak tarife yer verdik. Türk kahvesinin gerçek aromasıyla hazırlamak için ihtiyacınız olan malzemeler; Türk kahvesi, arıtılmış su, bakır cezve, isteğe bağlı olarak şeker, çay kaşığı ve fincan.
Hazırlanışı
- İlk olarak fincanı dolana kadar su ile doldurun.
- Fincandaki suyun yarısını cezveye boşaltın. Üzerine bir çay kaşığı Türk kahvesi ve isteğe göre şeker ekleyin. Kahve su ile karışıp köpük çıkana kadar karıştırın.
- Daha sonra fincanda kalan suyu cezveye dökün ve bir çay kaşığı daha Türk kahvesi ekleyin. Bu aşamada kahveyi karıştırırken biraz kahve parçacığı kalacak şekilde karıştırın.
- Sonra cezveyi ocağa koyup kısık ateşte kaynatın.
- Kahve köpürmeye başladığında cezveyi ocaktan alıp tabanına tezgahı kullanarak vuruyoruz. Bu işlemin püf noktası çözülmeyip dibe çöken kahve parçalarını harekete geçirmek. Bu işlemi üç veya dört kez yapın. Ardından ocağa koyun.
- Bu aşamada fincanlarınızı sıcak tutmak istiyorsanız içine sıcak su ekleyin.
- Daha sonra kahve kaynamaya başlayıp köpükler orta kısma gelecektir. Bu anda cezveyi ocaktan almak gerekiyor. Daha sonra içi su dolu fincanları boşaltın.
- Kahveyi yavaş yavaş fincanlara dökün ve servis edin.
Afiyet olsun!
Türk kahvesi yapılışı yönüyle kolay gözükse de sabırlı ve dikkatli olun. Malzemelerinizin eksiksiz olduğuna dikkat edin. Kaliteli malzeme kullanmanız yapacağınız kahvenin lezzetini de artıracaktır.
Kahve Yaparken Dikkat Etmeniz Gerekenler
- Kullandığınız su kahvenin lezzetini etkiler. Çeşmenizden akan su kaliteli değilse kullanmayın. Onun yerine arıtılmış su kullanırsanız kahvenin lezzetinin belirgin bir şekilde arttığını göreceksiniz.
- Kullandığınız kahvenin taze öğütülmüş olmasına dikkat edin. Bayat kahveler lezzeti önemli ölçüde azaltacaktır.
- Cezve olarak bakırı tercih edebilirsiniz. Isıyı dengeli ilettiği için kahveleriniz daha lezzetli olacaktır.
- Kahveyi ateşe konduktan sonra içine kaşık sokmayın. Cezveyi ateşe koymadan önce karıştırma işlemini gerçekleştirin.
Kahve Falı Kültürü
Kahvenin Türk Kültürünün ayrılmaz parçalarından biri olması dünyada, pişirme şekli ve içme tarzıyla Türk Kahvesi adı ile ün salmıştır. Osmanlı Dönemi’nde saray kadınları kahve saatlerinde sohbet etmek amacı ile kahve tüketirlermiş. Fincanın dibinde kalan telvenin benzediği hayvan ve cisimleri kendi hayatlarına uyarlayarak yorum yaparlarmış.
Asıl amacı birbirleri ile dertleşme ve rahatlama olan kahve falının Osmanlı’dan kalan çizimlere konu olduğu bile görülmüştür. Günümüzde kahve falı günün yorgunluğunu atmak, arkadaş ortamlarının keyfini çıkarmak ya da sadece ne çıkar merakı ile bakılmaya devam etmektedir. Özellikle kadınların bir araya geldiği ortamlarda ve günlerde vazgeçilme bir ritüel olmaya devam etmektedir.
Kahve falı Nasıl bakılır? Öncelikle kahve falının ilk aşaması iyi hazırlanmış bir Türk kahvesidir. Verimli bir gözlemleme ve yorumlama için kahvenin iyi pişmiş olması gerekir. Kahveye konan telvenin miktarı çok önemlidir.
Eğer telveyi fazla veya az koyarsanız kahvenin tadı hem kötü olur hem de şekiller de bozulmalar meydana gelir. Ayrıca telvenin birbiri ile bütünleşmesi için az da olsa şeker ilave edilmelidir. Aksi takdirde telve fincan içinde dağılır. Bu yüzden kahve de biraz şeker olması ve köpüklü pişirilmesi gerekir.
Bir sonraki aşama kahve bittikten sonra fincanı kapatma faslıdır. Burada dikkat edilmesi gereken telvenin hala şekil alabilir olması için ne çok sıcak ne de çok soğuk olmasıdır. Fincanı kapattıktan sonra başparmağımız fincanın altlığında, diğer parmaklarımız ise fincanda olacak şekilde fincanı 3 kere saat yönünün tersine başımızın üstünde çevirip soğumaya bırakıyoruz.
İyi bir kahve falı için fincanın hızlı soğuması önemlidir. Sıcak fincan da kahve daha çabuk akar ve bakacak bir fal kalmayabilir. Bu yüzden fincanın üzerine yüzük gibi metal bir cisim koymak gerekir. Bu cisim fincanın daha hızlı soğumasını sağlar. Aslında fincan üzerine yüzük koymak zorunlu değildir. Bozuk para, kolye, küpe gibi cisimler de konulabiliyor.
Kahve Falı Nasıl Yorumlanır?
Kahve falını yorumlamaya başlarken fincanın sapı başlangıç noktası kabul ediliyor. Fincanın sapı saat on iki yününde olmalıdır. Falın yorumlanması saat yönünde ilerler. Ayrıca sapı dik tuttuktan sonra sol tarafta kalanlar kötüye sağ tarafta kalanlar ise hayra yoruluyor. Fincan açıldıktan sonra ilk olarak dibine bakılır.
Kahve falı yorumlanırken fincanın dibine yakın yerinde olan şekiller uzun zaman sonra gerçekleşecek, ağız kısmına yakın yerlerde olan şekiller ise yakın zamanda gerçekleşecek şeyleri işaret eder. Ayrıca fal bakan ve baktıranın odaklanarak gönülden istemesi gerekir.
Kahve falını baktığınız kişiyle ilgili bilinçaltınızı yoklamalısınız. Falda çıkan şekiller ile falını baktığınız kişi arasında en kısa zamanda ilişkilendirerek yorum yapmalısınız. Fincanda çıkan şekiller ile ne kendinizi ne de falını baktığınız kişiyi üzmeyin veya sevindirmeyin. Netice de bunun fal olduğunun hem siz hem de falının baktığınız kişi bilincinde olmalıdır.
